2021, Nr (14), Etnoarcheologia

---

Andrzej Z. Bokiniec
Archeologia i etnologia: trudne relacje rozdzielonych sióstr syjamskich

Słowa kluczowe: antropologia, archeologia, szkoła kulturowo-historyczna, procesualizm, etnoarcheologia, postprocesualizm

Abstrakt:
Autor podkreśla trudność, z jaką boryka się wielu współczesnych badaczy w jednoznacznym określeniu relacji między antropologią a archeologią. Pomimo licznych prac, które zestawiają obie dyscypliny, ich związki uznaje się za złożone i różnorodne. Historia relacji między tymi dwiema dziedzinami sięga 1881 roku, kiedy to opublikowano książkę E.B. Tylora „Anthropology”, w której archeologia została uznana za subdyscyplinę antropologii, działającą w ramach paradygmatu ewolucjonistycznego. W kolejnych latach, szczególnie pod wpływem szkoły kulturowo-historycznej, archeologia zaczęła przyjmować metody i techniki proponowane przez antropologów. Niemniej jednak, pomimo wyraźnych zapożyczeń, archeologia nigdy w pełni nie przyswoiła pojęć tej szkoły, koncentrując się bardziej na specyficznych technikach organizacji źródeł niż na generalizacjach. Z biegiem czasu koncepcje takie jak funkcjonalizm i strukturalizm przyczyniły się do oddalenia antropologii od badania materialnej rzeczywistości i historii, ograniczając jej przydatność w archeologii. Jednak archeologia procesualna, inspirowana częściowo pracami L.R. Binforda, doprowadziła do powstania nowych kierunków badawczych, takich jak etnoarcheologia, które wzbogaciły analizę archeologiczną. Współczesna archeologia obejmuje zbiór różnych podejść badawczych, które, choć pozornie poszerzają zakres tematyczny, zaciemniają rzeczywisty obraz prehistorii. Niemniej jednak, w poważnych badaniach opartych na dowodach empirycznych, nadal dominuje metoda kulturowo-historyczna, wzbogacona nowymi technikami badawczymi, głównie zaczerpniętymi z nauk przyrodniczych, co sugeruje, że mimo zmienności trendów, istnieją pewne trwałe fundamenty interpretacji archeologicznych.

Informacje o autorze:
ANDRZEJ Z. BOKINIEC (1961-2021) – archeolog, etnoarcheolog, był adiunktem w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Prace cytowane Rozwiń

Brak