2011, Nr 1-2 (1), Preliminarium

---

Paweł Bohuszewicz
Kulturowa historia literatury staropolskiej: studium przypadku

Pobierz wersję elektroniczną

Słowa kluczowe: cultural history of literature; „middle-class literature”, laughter, comicality, Actor-Network Theory (ANT), anti-hermeneutics.

Abstrakt:
The article presents an analysis of the most interesting case of practising cultural history of past literature in Poland, which is the book by Witold Wojtowicz Między literaturą a kulturą. Studia o „literaturze mieszczańskiej” przełomy XVI i XVII wieku (Szczecin 2010). The text has been divided into four chapters: the first one contains the analysis of Wojtowicz’s book carried out by means of the tools for analysis of an academic text devised by Author-Network Theory (ANT). The second chapter presents the case mentioned in the title in the context negative for it, which is hermeneutics and its postulate of “fusion of horizons”. Finally, in the third and fourth chapter, there is an analysis of how the author perceives the terms which are the most important for him and his book, as well as cultural history of literature as a whole, which are culture and literature.

Informacje o autorze:
BOHUSZEWICZ PAWEŁ – literaturoznawca, adiunkt w Instytucie Literatury Polskiej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. E-mail: bohuszewicz[at]umk.pl

Prace cytowane Rozwiń

Sendyka, Roma. 2010. „Stephen Greenblatt i studia kulturowe.” W Kulturo-znawstwo: dyscyplina bez dyscypliny?, red. W. J. Burszta, M. Januszkiewicz, Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academia.
Szahaj, Andrzej. 2007. „Awangarda krakowska.” Teksty Drugie (3).
Sojak, Radosław, i Daniel Wicenty. 2005. Zagubiona rzeczywistość. O społecznym konstruowaniu niewiedzy, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Bourdieu, Pierre. 1984. „Specyfika dziedziny naukowej i społeczne warunki rozwoju wiedzy.” W Kryzys i schizma. Antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej, oprac. Edmund Mokrzycki, przeł. E. Neyman. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Markowski, Michał P., i Ryszard Nycz. 2010. Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Abriszewski, Krzysztof. 2010. „Pogranicze, wykluczanie, krzyżowanie, emigrowanie.” W Wszystko otwarte na nowo. Teoria Aktora-Sieci i filozofia kultury. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Abriszewski, Krzysztof. Poznanie, zbiorowość, polityka. Analiza Teorii Aktora-Sieci Bruno Latoura, Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Latour, Bruno. 1987. Science in Action. How to Follow Scientists and Engineers Through Society, Cambridge: Harvard University Press.
Le Goff, Jacques. 1997. „Uczone i popularne wymiary podróży w zaświaty w średniowieczu.”. tłum. G. Olesiak, Konteksty. Polska Sztuka Ludowa (1–2): 54–60.
Sławiński, Janusz. 2000. „Miejsce interpretacji.” W Prace wybrane. Próby teoretycznoliterackie, Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Wojtowicz, Witold. 2010. Między literaturą a kulturą: studia o "literaturze mieszczańskiej" przełomu XVI i XVII wieku. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Tazbir, Janusz. 1986. Sowizdrzalskie zagadki W Szlaki kultury polskiej, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
„Sowizdrzalska literatura.” 1967. W Wielka Encyklopedia Powszechna PWN. red. B. Suchodolski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Grzeszczuk, Stanisław. 1980. Cyganeria sowizdrzalska. O staropolskiej literaturze plebejskiej z przełomu XVI i XVII wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Hernas, Czesław. 2002. Barok, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Grzeszczuk, Stanisław. 2002. „Literatura sowizdrzalska” W Renesans, red. A. Skoczek, 365 – 414, Bochnia: Prowincjonalna Oficyna Wydawnicza.
„Literatura mieszczańska.” 1998. W Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, B. Otwinowska, E. Sarnowska-Temeriusz, 474–480. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Głowiński, Michał. 2008. „Sowizdrzalska literatura.” W Słownik terminów literackich, red. M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Grzeszczuk, Stanisław. 1985. „Wstęp.” W Antologia literatury sowizdrzalskiej, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Lewiński, Dominik. 2004. Strukturalistyczna wyobraźnia metateoretyczna. O procesach paradygmatyzacji w polskiej nauce o literaturze po 1958 roku. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Eco, Umberto. 2009. Teoria semiotyki, przeł. Maciej Czerwiński, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Barthes, Roland. 2009. Podstawy semiologii, przeł. Anna Turczyn, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Cieński, Marcin. 1992. Formacja oświeceniowa w literaturze Polski i Niemiec, Wrocław: Wydawnictwo Wiedza o Kulturze.
Markowski, Michał, Paweł. 2010. „Wrażliwość, interpretacja, literatura.”, Teksty Drugie (1/2).
Gadamer, Hans-Georg. 1993. Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, przeł. B. Baran, Kraków: Inter Esse.
Grześkowiak, Radosław, i Edmund Kizik. 2005. „Wstęp.” W Sowiźrzał krotochwilny i śmieszny. Krytyczna edycja staropolskiego przekładu Ulenspiegla, wyd. R. Grześkowiak, E. Kizik. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Miller, Hillis. J. 1987. “Presidential Address 1986. The Triumph of Theory, the Resistance to Reading, and the Question of the Material Base.” W PMLA (102/ 3): 281-291.
Wojtowicz, Witold. 2001. „O Michale Bachtinie, ludowej kulturze śmiechu i …” W Stylistyka (10): 261-281.
Wojtowicz, Witold. 2002. „Szkice o twórczości obscenicznej i satyrycznej Andrzeja Krzyckiego.” W Uniwersytet Szczeciński. Rozprawy i Studia (424): 35-92.
Grzeszczuk, Stanisław. 1994. Błazeńskie zwierciadło. Rzecz o humorystyce sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Banaś, Teresa. 2007. Pomiędzy tragicznością a groteską. Studium z literatury i kultury polskiej schyłku renesansu i wstępnej fazy baroku, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Pirecki, Piotr. 2008. Polska komedia plebejska XVI i XVII wieku. Zarys monograficzny. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Krzywy, Roman. 2004. „Dwa wcielenia karnawałowego króla. Anonimowy „Sąd Parysa” oraz „Z chłopa król” Piotra Baryki na tle zwyczajów mięsopustnych.” W Pamiętnik Literacki (95/4): 187- 202.
Greenblatt, Stephen. 2006. „Kultura,” W Poetyka kulturowa. Pisma wybrane. S. Greenblatt. przeł. Anna Rajca-Salata. Kraków 2006: Wydawnictwo Universitas.
Banaszak, Grzegorz, i Jerzy Kmita. 1994. Społeczno-regulacyjna koncepcja kultury, Warszawa: Instytut Kultury.
Abriszewski, Krzysztof. 2010. „Kulturowe funkcje filozofii.” W Wszystko otwarte na nowo. Teoria Aktora-Sieci i filozofia kultury, K. Abriszewski. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Nycz, Ryszard. 2002. Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Maciejewski, J. 1977. „Oświecenie polskie. Początek formacji, jej stratyfikacja i przebieg procesu historycznoliterackiego.” W Problemy literatury polskiej okresu Oświecenia, red. Z. Goliński. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Skarga, Barbara. 1987. Przeszłość i interpretacje: z warsztatu historyka filozofii, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Grzeszczuk, Stanisław. 1990. Staropolskie potomstwo Sowizdrzała, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Althusser, Louis, i Etienne Balibar. 1975. Czytanie „Kapitału”, przeł. Wiktor Dłuski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Bohuszewicz, Paweł. 2005. „W przestrzeni „długiego trwania”. Ideologia społeczno-polityczna „Kazań sejmowych” w kontekście scholastycznej kosmologii.” W Pamiętnik Literacki (2): 95-122.
Kola, Adam. F. 2011. Europa w dyskursie polskim, czeskim i chorwackim. Rekonfiguracje krytyczne, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Greenblatt, Stephen. 1983. “Murdering Peasants: Status, Genre, and the Representation of Rebellion.” W Representations (1): 1-29.
Fish, Stanley. 1995. Professional Correctness: Literary Studies and Political Change, Cambridge: Harvard University Press.
Ianuarius, Swizralus. 1985. „Peregrynacja Maćkowa.” W Antologia literatury sowiźrzalskiej, oprac. S. Grzeszczuk. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.