Łukasz Łoziński
Kontrowersje wokół Józefa Kurasia „Ognia” i jego podkomendnych. Narracje historyków oraz mieszkańców Podhala

Pobierz wersję elektroniczną

Słowa kluczowe: II wojna światowa, Podhale, Józef Kuraś „Ogień”, Armia Krajowa, partyzanci, „żołnierze wyklęci”, komunizm, polityka historyczna, pamięć kulturowa, historia mówiona

Abstrakt:
Mit Józefa Kurasia „Ognia” i jego podkomendnych stał się jednym z istotnych elementów tożsamości Małopolski. Dominującą wersję dziejów podhalańskich oddziałów partyzanckich tworzą obecnie historycy z Instytutu Pamięci Narodowej, dlatego w artykule analizuje się ich wypowiedzi. Celem jest refleksja nad poetyką hegemonicznej narracji i środkami, które ją uprawomocniają. Inspirację stanowią m.in. studia z zakresu semiologii, metahistorii i krytycznej analizy dyskursu. Opowieść historyków zestawia się z głosami świadków historii z Podhala, które pozyskano podczas badań jakościowych. W duchu teorii ugruntowanej wyodrębniono istotne dla rozmówców zagadnienia i wyeksponowano kluczowe terminy. Opowieści Podhalan stały się też wskazówką przy interpretacji dokumentów z zasobów IPN. Świadectwa z terenu wraz z mało znanymi archiwaliami składają się na alternatywną narrację o przeszłości regionu. W jej ramach ważną rolę odgrywają relacje oddziałów z cywilami, zabory prywatnego mienia i stosowanie przemocy przez niektórych partyzantów. Przeprowadzone analizy pozwalają wnioskować, jakie wartości są kluczowe dla historyków oraz dla mieszkańców Podhala i jakie istnieją między nimi różnice. W efekcie łatwiej zrozumieć przebieg i przyczyny toczącego się w Małopolsce konfliktu pamięci.

Informacje o autorze:
ŁUKASZ ŁOZIŃSKI – literaturoznawca, antropolog kultury, doktorant w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego. E-mail: lukasz.jan.lozinski[at]gmail.com. ORCID 0000-0002-8293-0337.

Prace cytowane Rozwiń

Powrót

2019, Nr (12), Historia publiczna

Łukasz Łoziński Kontrowersje wokół Józefa Kurasia „Ognia” i jego podkomendnych. Narracje historyków oraz mieszkańców Podhala

Łukasz Łoziński
Kontrowersje wokół Józefa Kurasia „Ognia” i jego podkomendnych. Narracje historyków oraz mieszkańców Podhala