2012, Nr 1 (2), Antropologia współczesności – historia współczesności

---

Tadeusz Czekalski
(Nie)pamięć o komunizmie. Przypadek albański

Pobierz wersję elektroniczną

Słowa kluczowe: albańska historiografia, Enver Hoxha, Tirana, komunizm, postkomunizm, pamięć, dyskurs polityczny.

Abstrakt:
Z europejskich krajów postkomunistycznych Albania była ostatnim, który rozpoczął proces dekomunizacji oraz zaniechał go po zaledwie go pięciu latach w szczególnie dramatycznym stylu. Katastrofa finansowej piramidy w 1997 roku połączona z anarchizacją państwa była dla Albańczyków gwałtownym przebudzeniem się z postkomunistycznej euforii, zmniejszając tym samym w ich świadomości poczucie ważności wydarzeń z lat 1991-1992. Zwroty rishikimi i historise, rozumiane jako rewizje historii, straciły swój sens w ostatnich latach dzięki przywróceniu politycznej debaty o dziedzictwie albańskiego komunizmu zachęcającej do daleko idących mistyfikacji i mitologizacji. Nostalgiczna postawa za komunizmem wydaje się całkowicie usprawiedliwiona dzięki obecnemu społecznemu i ekonomicznemu kryzysowi oraz rozczarowaniu politykami. To także rezultat wynikający z braku wiedzy o społeczeństwie czasów Envera Hoxha. Obecna dyskusja o tożsamości oraz przemianach albańskiej narodowości pokazuje ponadto tendencję do marginalizowania okresu komunizmu, a nawet wymazywania go z książek historycznych oraz albańskiej pamięci. Tak oto dwoma drogami przebiega destrukcja istotnych śladów przypominających czasy komunizmu.

Informacje o autorze:
TADEUSZ CZEKALSKI – historyk, adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.