Tomasz Rakowski
Historia mówiona i źródła etnograficzne jako „wiedza pewna”. Przypadek potransformacyjnej historii Torgutów w zachodniej Mongolii oraz historii wsi Broniów w centralnej Polsce

Pobierz wersję elektroniczną

Słowa kluczowe: historia mówiona, źródła etnograficzne, interpretacja, fakt historyczny, historia krajobrazu, Torguci, Mongolia

Abstrakt:
W artykule skupiam się na kilku wybranych kwestiach metodologicznych dotyczących tworzenia wiedzy na polu historii najnowszej oraz „historii natychmiastowej” w oparciu o źródła mówione i obserwacyjne. Wskazuję, że źródła mówione są wciąż często traktowane jako nie w pełni prawomocne i miarodajne w tworzeniu wiedzy historycznej, gdyż w odniesieniu do jakoby bardziej stałych dokumentów pisanych nie są pojmowane jako wiarygodne. Odwołując się do własnej pracy terenowej prowadzonej wśród Torgutów w zachodniej Mongolii, w której analizuję lokalne sposoby zagospodarowania terenu i praktyki czasowego osadnictwa, staram się pokazać, że wiedza pochodząca ze źródeł mówionych oraz wiedza nieoficjalna, są znacznie ważniejsze dla zrozumienia niedawnej historii lokalnego miasteczka Bułgan i jego przestrzennego rozwoju, niż źródła pisane, gdyż te są nieadekwatne do rzeczywistych praktyk. Piszę także o wiosce Broniów położonej w centralnej Polsce, w której nieformalne praktyki budowania domów, w tym domowa produkcja cegieł i samoróbki techniczne, nadają nowy, odmienny od dotychczasowego, sens historii polskich chłopów w ostatnich dziesięcioleciach. Na przykładzie tych dwóch studiów przypadku próbuję odnaleźć coś w rodzaju „etnograficznego kierunku” zdobywania wiedzy historycznej zarchiwizowanej w badanym terenie, tj. wyobrażeniach badanych. Twierdzę, że tego rodzaju wgląd może być istotną częścią rozumienia i rekonstrukcji najnowszej historii w tego typu miejscach, jak wymienione oraz jej lokalnej kondycji.

Informacje o autorze:
RAKOWSKI TOMASZ - etnolog, antropolog kulturowy, kulturoznawca. Adiunkt w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego. E-mail: tomaszrak[at]tlen.pl.

Prace cytowane Rozwiń

Powrót

2015, Nr (8), Antropologia i historia

Tomasz Rakowski Historia mówiona i źródła etnograficzne jako „wiedza pewna”. Przypadek potransformacyjnej historii Torgutów w zachodniej Mongolii oraz historii wsi Broniów w centralnej Polsce

Tomasz Rakowski
Historia mówiona i źródła etnograficzne jako „wiedza pewna”. Przypadek potransformacyjnej historii Torgutów w zachodniej Mongolii oraz historii wsi Broniów w centralnej Polsce