ISSN 2084–1418
Wersją pierwotną czasopisma jest wersja papierowa
2020, Nr (13), Historia mówiona - emocje
Marcelina Jakimowicz
Please Turn off Dictaphone… About Silence, Shame and Lie in the Research of Memory of War Experience
Pobierz wersję elektroniczną
Słowa kluczowe: wywiad biograficzny, doświadczenia wojenne, historia mówiona, problematyzacja pamięci, trudna pamięć, trauma, emocje
Abstrakt: W artykule przedstawiono pojęcie doświadczenia, relacji pamięci jednostkowej i zbiorowej, dylematy pojawiające się podczas badań związanych z trudną pamięcią. Autorka wykorzystując opowieści z badań przedstawia kwestię milczenia, kłamstwa, wstydu i traumy. Artykuł zawiera też refleksje dotyczącą relacji badacza i rozmówcy, etyki badawczej. Artykuł jest oparty na refleksjach z badań wśród osób pamiętających II wojnę światową.
Informacje o autorze:
MARCELINA JAKIMOWICZ - etnolog, adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego. E-mail: marcelina.jakimowicz@gmail.com. Orcid: 0000-0002-0914-3847.
Prace cytowane Rozwiń
Cała, Alicja. 2012. Żyd – wróg odwieczny? Antysemityzm w Polsce i jego źródła. Warszawa: Wydawnictwo Nisza.
Denzin, Norman K. 1990. “Reinterpretacja metody biograficznej w socjologii: znaczenia a metoda w analizie biograficznej.” Transl. N. Nowakowska. In Metoda biograficzna w socjologii, eds. J. Włodarek and M. Ziółkowski, 55–71. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Engelking, Barbara. 1994. Zagłada i pamięć. Doświadczenie holocaustu i jego konsekwencje opisane na podstawie relacji autobiograficznych. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Filipkowski, Piotr. 2010. Historia mówiona i wojna. Doświadczenie obozu koncentracyjnego w perspektywie narracji biograficznych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Gałęzowski, Jakub, and Joanna Urbanek. 2017. “‘Etyczny zwrot’ w polskiej historii mówionej.” Wrocławski Rocznik Historii Mówionej 7: 7–34.
Głowacka-Grajper, Małgorzata. 2012, “Społeczna i indywidualna kontynuacja pamięci ojczyzn kresowych.” Pamięć utraconych ojczyzn, eds. E. Nowicka and A. Bilewicz, 155-183, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Jagodzińska, Maria. 2008. Psychologia pamięci. Badania, teorie, zastosowanie. Gliwice: Wydawnictwo Sensus.
Janion, Maria. 2009. Bohater, spisek, śmierć. Wykłady żydowskie. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
Kapralski, Sławomir. 2010. “Pamięć, przestrzeń, tożsamość. Próba refleksji teoretycznej.” Pamięć, przestrzeń, tożsamość, ed. S. Kapralski, 9-46. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
Kaźmierska, Kaja. 2008. Biografia i pamięć. Na przykładzie pokoleniowego doświadczenia ocalonych z zagłady. Kraków: Wydawnictwo Nomos.
Koselleck, Reinhart. 2001. “Przestrzeń doświadczenia i horyzonty oczekiwań – dwie kategorie historyczne.” Semantyka Historyczna. Wybór i opracowanie, ed. H. Orłowski, 359-389. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Kudela-Świątek, Wiktoria. 2012. “Nieznośny ciężar przekazu, czyli o przekładzie źródeł mówionych w badaniach oral history.” Wrocławski Rocznik Historii Mówionej 2: 5–35.
Kurkowska-Budzan, Marta. 2011. “Informator, świadek historii, narrator – kilka wątków epistemologicznych i etycznych oral history.” Wrocławski Rocznik Historii Mówionej 1: 9–34.
LaCapra, Dominick. 2009. Historia w okresie przejściowym. Doświadczenie, tożsamość, teoria krytyczna. Transl. Katarzyna Bojarska. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Maruszewski, Tomasz. 2005. Pamięć autobiograficzna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Maruszewski, Tomasz. 2008. “Inklinacja pozytywna, blednięcia afektywne i wiarygodność pamięci autobiograficznej.” Neuropsychiatria i Neuropsychologia 2: 47–59.
Ratkowska-Widlarz, Lucyna. 2011. “Narracje i relacje świadków w warsztacie antropologa kultury. Pamięć i antropologia”. Wrocławski Rocznik Historii Mówionej 1: 35–56.
Rzepa, Teresa. 2007. “Jakie wspomnienia i w jaki sposób przywołuje najczęściej nasza pamięć autobiograficzna.” Przegląd Psychologiczny 4: 385–400.
Saryusz-Wolska, Magdalena. 2011. Spotkania czasu z miejscem. Studia o pamięci i miastach. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Saryusz-Wolska, Magdalena, and Robert Traba, ed. 2014. Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
Skarga, Barbara. 1995. “Tożsamość i pamięć.” Znak 5: 4–18.
Skarga, Barbara. 2002. Ślad i obecność. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sontag, Susan. 2010. Widok cudzego cierpienia. Kraków: Wydawnictwo Karakter.
Szymkiewicz, Bogna. 2013. “Poczucie zranienia jako doświadczenie graniczne.” In Doświadczenie graniczne i transkulturowe, ed. Z.W. Dudek, 117–123. Warszawa: Eneteia – Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
Tokarska-Bakir, Joanna. 2004. Rzeczy mgliste. Eseje i studia. Sejny: Wydawnictwo Pogranicze.
Zaremba, Marcin. 2012. Wielka Trwoga. Polska 1944–1947. Ludowa reakcja na kryzys. Kraków: Wydawnictwo Znak.
