2020, Nr (13), Historia mówiona - emocje

---

Wiktoria Kudela-Świątek
What I Usually Do not Write about My Fieldwork: Negative Emotions in Research on the Experience of the Second World War in Eastern Galicia

Pobierz wersję elektroniczną

Słowa kluczowe: negatywne emocje, badania terenowe, trauma, II wojna światowa, historia mówiona

Abstrakt:
Autorka stoi na stanowisku, że emocje badacza doświadczane w trakcie badań terenowych może być zarówno karą, jak i błogosławieństwem. Są sytuację i tematy badań, w których dzielenie się doświadczeniami rozmówców i wczuwanie się w nie może być ciężarem dla badacza, dlatego warto zastanowić się, co możemy zrobić, aby sobie z tym poradzić; z jakiej lub też czyje pomocy możemy skorzystać by sobie z tym poradzić. W innych sytuacjach, głębokie porozumienie z naszymi rozmówcami (zwane w psychologii z angielska rapport) zapewnia wgląd w ich doświadczenia, dając nam podstawę do interpretacji historii, które nam opowiadają. Celem autorki artykułu jest opowiedzenie o trudnych emocjach, jakich doświadczyła podczas swoich badań terenowych na Ukrainie w ramach projektu „Społeczna antropologia pustki społecznej: Polska i Ukraina po II wojnie światowej”. Omawia ona tutaj również nagrania, które osobiście zebrała podczas badań terenowych. Autor przedstawia również główne kierunki badań nad trudnymi emocjami doświadczanymi przez badacza podczas badań terenowych, przed omówieniem kilku przykładów ze swojej praktyki badawczej. Na koniec wykorzystuje te obserwacje i refleksje do wyciągnięcia wniosków na temat przyszłego wsparcia psychologicznego dla badaczy terenowych.

Informacje o autorze:
WIKTORIA KUDELA-ŚWIĄTEK – historyk, filolog i pedagog, adiunkt w Instytucie Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. E-mail: wiktoria.kudelaswiatek@gmail.com. ORCID 0000-0001-9559-0784.

Prace cytowane Rozwiń

Allan, Helen T., and Anne Arber. 2018. “Introduction.” In Emotions and Reflexivity in Health and Social Care Field Research, eds. H.T. Allan and A. Arber, 1–11. Cham: Palgrave Macmillan. doi: 10.1007/978-3-319-65503-1_1.
Anczarski, Józef. 1996. Kronikarskie zapisy z lat cierpień i grozy w Małopolsce Wschodniej 1939–1946. Edited and introduced by Kazimierz Załuski. Cracow: [Wydawnictwo Bł. Jakuba Strzemię Archidiecezji Lwowskiej. Oddział].
Arditti, Joyce A., Joest, Karen S., Lamber-Shute, Jennifer, and Latanya Walker. 2010. “The Role of Emotions in Fieldwork: A Self-Study of Family Research in a Corrections Setting.” The Qualitative Report 15 (6): 1387–1414. Accessed [3.12.2020]. https://nsuworks.nova.edu/tqr/vol15/iss6/4.
Barley, Nigel. 1983. The Innocent Anthropologist: Notes from a Mud Hut. London: Penguin Books.
Corden, Anne, Sainsbury, Roy, Sloper, Patricia, and Bernard Ward. 2005. “Using a Model of Group Psychotherapy to Support Social Research on Sensitive Topics.” International Journal of Social Research Methodology 8 (2): 151–160. doi: 10.1080/1364557032000119571.
Davies, James. (2010). “Disorientation, Dissonance, and Altered Perception in the Field.” In Emotions in the Field: The Psychology and Anthropology of Fieldwork Experience, eds. J. Davies and D. Spencer, 79–97. Stanford, CA: Stanford University Press. Accessed [3.12.2020. https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/9780804774260-003/html. doi: 10.1515/9780804774260-0030.
Duncombe, Jean, and Julie Jessop. 2012. “‘Doing Rapport’ and the Ethics of ‘Faking Friendship’”. In Ethics in Qualitative Research, eds. T. Miller, M. Birch, M. Mauthner, and J. Jessop, 107–122. London: Sage. doi: 10.4135/9781473913912.n8.
Gaglio, Bridget, Nelson, Candace C., and Diane King. 2006. “The Role of Rapport: Lessons Learned from Conducting Research in a Primary Care Setting.” Qualitative Health Research 16 (5): 723–734. doi: 10.1177/1049732306286695.
Gilbert, Kathleen R. 1998. “Understanding the Secondary Traumatic Stress of Spouses.” In Burnout in Families: Secondary Traumatic Stress in Everyday Living, eds. C.R. Figley, 47–74. Boca Raton, FL: St. Lucie Press.
Gilbert, Kathleen R. 2001. “Collateral Damage? Indirect Exposure of Staff Members to the Emotions of Qualitative Research.” In The Emotional Nature of Qualitative Research, ed. K.R. Gilbert, 147–161. Boca Raton, FL: CRC Press.
Glesne, Corrine. 1989. “Rapport and Friendship in Ethnographic Research.” International Journal of Qualitative Studies in Education 2 (1): 45–54. doi: 10.1080/0951839890020105.
Hage, Ghassan. 2009. “Hating Israel in the Field: On Ethnography and Political Emotions.” Anthropological Theory, 9 (1): 59–79. DOI: 10.1177/1463499609103547.
Hammersley, Martyn, and Paul Atkinson. 2007. Ethnography, Principles in Practice. London: Routledge.
Holland, Janet. 2007. “Emotions and Research.” International Journal of Social Research Methodology 10 (3): 195–209. doi: 10.1080/13645570701541894.
Hubbard, Gill, Backett-Milburn, Kathryn, and Debbie Kemmer. 2001. “Working with Emotion: Issues for the Researcher in Fieldwork and Teamwork.” International Journal of Social Research Methodology 4 (2): 119–137.
Johnson, Nicole. 2009. “The Role of Delf and Emotion within Qualitative Sensitive Research: A Reflective Account.” Enquire 2 (2): 191–214.
Kaniowska, Katarzyna. 2006. “Dialog i interpretacja we współczesnej antropologii.” Etnografia Polska 50 (1–2): 17–34.
Kleinman, Sherryl, and Martha A. Copp. 1993. Emotions and Fieldwork. Newbury Park: Sage.
Komański, Henryk, and Szczepan Siekiera. 2006. Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939–1946. Wrocław: Nortom.
Kudela-Świątek, Wiktoria. 2013. Odpamiętane: O historii mówionej na przykładzie narracji kazachstańskich Polaków o represjach na tle narodowościowym i religijnym. Cracow: Universitas.
Lee-Treweek, Geraldine. 2000. “The Insight of Emotional Danger: Research Experiences in a Home for Older People.” In Danger in the Field: Risk and Ethics in Social Research, eds. G. Lee-Treweek, and Stephanie Linkogle, 114–131. London: Routledge.
Levy, Nadine. 2016. “Emotional Landscapes; Discomfort in the Field.” Qualitative Research Journal 16 (1): 39–50. doi: 10.1108/QRJ-08-2014-0036.
Linkiewicz, Olga. 2018. Lokalność i Nacjonalizm: Społeczności wiejskie w Galicji Wschodniej w dwudziestoleciu międzywojennym. Cracow: Universitas.
McGarrol, Sarah. 2017. “The Emotional Challenges of Conducting in-Depth Research into Significant Health Issues in Health Geography: Reflections on Emotional Labour, Fieldwork and Life Course.” Area 49 (4): 436–442. doi: 10.1111/area.12347.
Mędrzecki, Włodzimierz. 2018. Kresowy kalejdoskop: Wędrówki przez ziemie wschodnie Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1939. Cracow: Wydawnictwo Literackie.
Motyka, Grzegorz. 2006. Ukraińska partyzantka 1942–1960. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN.
Pawlak, Marek. 2018. Zawstydzona tożsamość: Emocje, ideologie i władza w życiu polskich migrantów w Norwegii. Cracow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pollard, Amy. 2009. “Field of Screams: Difficulty and Ethnographic Fieldwork.” Anthropology Matters 11 (2): 1–24. doi: 10.22582/am.v11i2.10.
Rahaman, Adilur, and Shuvo Saha. 2019. “Negative Emotions in the Field: A Narrative Analysis of EFL Researchers’ Experience.” Preprint. doi: 10.31124/advance.8231204.v1.
Shrestha, Celayne Heaton. 2007. “Emotional Apprenticeships: Reflection on the Role of Academic Practice in the Construction of ‘the Field’.” Anthropology Matters Journal 9 (1): 1–11. Accessed [3.12.2020]. https://www.anthropologymatters.com/index.php/anth_matters/article/view/53/101.
Stanisz, Agata. 2013. “Emocje i intymność w antropologicznym procesie badawczym.” In Teren w antropologii: Praktyka badawcza we współczesnej antropologii kulturowej, eds. T. Buliński and M. Kairski, 181–208. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
VandenBos, Gary R., ed. 2015. APA Dictionary of Psychology. Washington, DC: American Psychological Association.
Wróblewski, Filip. 2014. “Uwagi o fetyszyzacji empatii jako kategorii poznania antropologicznego.” Lud 98: 157–179.
Wylegała, Anna. 2013. “Badacz z Polski na Ukrainie: Problemy metodologiczne.” Przegląd Socjologii Jakościowej 9 (4): 140–151.
Wylegała, Anna. 2018. “Co jest nie tak?: Raz jeszcze o polsko-ukraińsko-żydowskim trójkącie.” Kultura Liberalna website. Accessed [3.12.2020]. https://kulturaliberalna.pl/2018/08/02/wylegala-polityka-historyczna-ukraina-pamiec-wolyn/.