2020, Nr (13), Historia mówiona - emocje

---

Halyna Bodnar
Trauma, Emotions, and Silence: Oral History Narratives about the Complicated Past on the Frontiers (Eastern Halychyna, 1930s–1940s)

Pobierz wersję elektroniczną

Słowa kluczowe: historia mówiona, emocje, trauma, milczenie, Galicja Wschodnia, lata 30-40 XX wieku.

Abstrakt:
Artykuł analizuje historie mówione mieszkańców Galicji Wschodniej odzwierciedlające złożony proces (nie) wypełniania „społecznej pustki” po wojnie, w tym także o społeczności etnicznych, które zostały zmuszone do opuszczenia tego terenu lub wyginęły; o konfliktach etnicznych, sowieckich represjach z lat 30-40. XX wieku w perspektywie mikrohistorycznej. Szczególną uwagę autorka zwraca na emocje w praktykowaniu historii mówionej, dotyczącej traumatycznych przeżyć i trudnej przeszłości. Zgodnie z koncepcją Dorothy Atkinson o trzech poziomach doświadczania emocji w opowiadaniach historii mówionej, artykuł skupia się na fabule opowieści (świadectwie), historii odseparowania, cierpienia i utraty oraz milczenia – niewypowiedzianej i przytłumionej. Historie ludzi urodzonych w latach dwudziestych są szczególnie barwne i przejmujące: to historie młodych ludzi, którzy (nie mogli) dokonywać wyborów. Zdecydowana większość rozmówców urodziła się w latach trzydziestych XX wieku i są to traumatyczne świadectwa dzieci o sieroctwie, ciężkiej pracy fizycznej i traumy, niespełnionych marzeniach, niezaspokojonych ambicjach i szansach edukacyjnych, o niesatysfakcjonującym życiu osobistym. Są pośród nich także osoby, które były naocznymi świadkami Holokaustu, które zwykle stanowią emocjonalną kulminację tych narracji biograficznych, w których to zostało opowiedziane. Badania potwierdziły, że narratorzy stosują strategię odcinania się od emocji związanych z przeżyciami traumatycznymi. Tym niemniej badanie relatywnie stabilnych emocji długotrwałych (refleksyjnych i moralnych) oraz pamięci ukształtowanej pod ich wpływem, tworzenie sytuacji terapeutycznej podczas wywiadów poprzez uważne słuchanie i empatia, a tym samym wywoływanie opowieści nie reflektowanych przez narratora są przedmiotami badań, które w historii mówionej nadal czekają na zgłębienie.

Informacje o autorze:
HALYNA BODNAR – doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, adiunkt w katedrze Najnowszej historii Ukrainy im. M. Hruszewskiego, Lwowskiego Narodowego Uniwersytetu im. I. Franki we Lwowie. E-mail: halyna.bod@gmail.com. ORCID 0000-0002-7972-8111.

Prace cytowane Rozwiń

BenEzer, Gadi. 1999. “Trauma Signals in Life Stories.” In Trauma and Life Stories: International Perspective, eds. K.L. Rogers, S. Leydesdorf and G. Dawson, 29‒44. London: Routledge.
Blee, Kathleen. 2006. “Evidence, Empathy, and Ethics: Lessons from Oral Histories of the Klan.” In The Oral History Reader, second edition, eds. R. Perks and A. Thomson, 322‒331. London: Routledge.
Bodnar, Halyna. 2020. “Vid ‘kolektyvnoi pamiati’ do ‘pamiati hrup’ ta postpamiati: do pytannia rozvytku i suchasnykh vyklykiv u studiiakh pamiati.” In Istorychni ta kulturolohichni studii 8, ed. M. Lytvyn. Lviv: NAN Ukrainy, Instytut ukrainoznavstva im. I. Krypiakevycha (forthcoming).
Bornat, Joanna. 2010. “Remembering and Reworking Emotions: The Reanalysis of Emotion in an Interview.” Oral History 38 (2): 43‒52.
Campbell, Rose. 2018. “‘We Were Basically Counselors:’ The Unintended Emotional Duties of ‘Donut Dollies’ in the Vietnam War.” In Words and Silences (Oral History and Emotions): 1‒19. Accessed [1.07.2020]. https://www.ioha.org/wp-content/uploads/2018/03/01_Campbell_IOHA_English.pdf.
Hamilton, Carrie. 2008. “On Being a ‘Good’ Interviewer: Empathy, Ethics and the Politics of Oral History.” Oral History 36 (2): 35‒43.
Hamilton, Carrie. 2010. „Moving Feelings: Nationalism, Feminism and the Emotions of Politics.” Oral History 38 (2): 85‒94.
Hammersley, Martyn. 2010. “Can We Re-Use Qualitative Data Via Secondary Analysis? Notes on Some Terminological and Substantive Issues.” Sociological Research Online 15 (1). Accessed [2.07.2020]. http://www.socresonline.org.uk/15/1/5.html. doi:10.5153/sro.2076.
Harding, Jenny. 2010. “Talk about Care: Emotions, Culture and Oral History.” Oral History 38 (2): 33‒42.
Harding, Jenny. 2014. “Looking for Trouble: Exploring Emotion, Memory and Public Sociology: Inaugural Lecture, May 1, 2014, London Metropolitan University.” Oral History 42 (2): 94‒104.
Hirsch, Marianne. 2008. “The Generation of Postmemory.” Poetics Today. International Journal for Theory and Analysis of Literature and Communication 29 (1): 103‒128.
Holmes, Katie. 2017a. “Does It Matter If She Cried? Recording Emotion and the Australian Generations Oral History Project.” Oral History Review 44 (1): 56‒76.
Holmes, Katie. 2017b. “Learning to Read Emotions in Oral History.” Accessed [2.07.2020]. https://blog.oup.com/2017/05/oral-history-emotions/.
Hrinchenko, Helinada. 2004. “Tekstualnyi analiz usno-istorychnoho svidchennia (na prykladi usnykh interviu z kolyshnimy ‘ostarbaiteramy’ Kharkivskoi oblasti).” Skhid-Zakhid: Istoryko-kulturolohichnyi zbirnyk 6, 151–170. Kharkiv–Kyiv: Krytyka.
Jasper, James M. 2011. “Emotions and Social Movements: Twenty Years of Theory and Research.” Annual Review of Sociology 37: 285‒303.
Jones, David W. 1998. “Distressing Histories and Unhappy Interviewing.” Oral History 24 (2): 49‒56.
Katto, Jonna. 2018. “Emotions in Protest: Unsettling the Past in Excombatants’ Personal Accounts in Northern Mozambique.” Oral History 46 (2): 53‒62.
Leydesdorff, Selma, Dawson, Graham, Burchardt, Natasha, and T.G. Ashplant. 1999. “Trauma and Life Stories: Introduction.” In Trauma and Life Stories: International Perspective, eds. K. L. Rogers, S. Leydesdorf and G. Dawson, 1‒26. London: Routledge.
Moore, Niamh. 2007. “(Re)Using Qualitative Data?” Sociological Research Online 12 (3). Accessed [2.07.2020]. http://www.socresonline.org.uk/12/3/1.html. doi:10.5153/sro.1496.
Portelli, Alessandro. 1998. “What Makes Oral History Different.” In The Oral History Reader, eds. R. Perks and A. Thomson, 63‒74. London–New York: Routledge.
Portelli, Alessandro. 2003. “Osobennosti ustnoy istorii.” In Khrestomatiya po ustnoy istorii, ed. M.V. Loskutovoy, 32‒51. Sankt-Peterburg: izd-vo EUSPb.
Reddy, William M. 2001. The Navigation of Feeling: A Framework for the History of Emotions. New York: Cambridge University Press.
Rolph, Sheena, and Dorothy Atkinson. 2010. “Emotion in Narrating the History of Learning Disability.” Oral History 38 (2): 53‒63.
Silva, Elizabeth B. 2007. „What’s [Yet] to Be Seen? Re-Use Qualitative Data. Sociological Research Online 12 (3). Accessed [3.07.2020]. http://www.socresonline.org.uk/12/3/4.html. doi:10.5153/sro.1478.
Truong, Khiet P., Westerhof, Gerben J., Lamers, Sanne M.A., Jong, Franciska de, and Anneke Sools. 2013. „Emotional Expression in Oral History Narratives: Comparing Results of Automated Verbal and Nonverbal Analyses.” Accessed [2.07.2020]. https://core.ac.uk/download/pdf/62917942.pdf.
Wolf Dana L. 2007 Beyond Anne Frank. Hidden Children and Postwar Families in Holland. Berkeley: University of California Press.
Wylegała, Anna. 2015. “Child Migrants and Deportees from Poland and Ukraine after the Second World War: Experience and Memory.” European Review of History: Revue européenne d’histoire 22 (2): 292‒309.
Yekelchyk, Serhii. 2020. Ukrainskyi dosvid Druhoi svitovoi viiny. Kyiv: Meduza.