2018, Nr (11), Kulturowa historia wiedzy

---

Agata Jankowska
Czy solidarność żywych i martwych jest możliwa?

Pobierz wersję elektroniczną

Słowa kluczowe: studia nad martwym ciałem, zwrot sądowy, nowa humanistyka, ekologia, nekropolityka, polityka pamięci

Abstrakt:
Tekst omawia prace poznańskiej historyczki i teoretyczki Ewy Domańskej: Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała. Analizuje w niej podstawowe założenia i problemy badawcze, skupione wokół studiów nad martwym ciałem i szczątkami po dekompozycji. Poza omówieniem struktury książki, na która składają się dwie spójne części (Nekropolityka, Eko-Nekro) zwracam uwagę na teoretyczne i „ideowe” założenia sytuujące się w nurcie określanym nowa humanistyką. Nekros to interdyscyplinarna, wykraczająca poza tradycyjne pisarstwo historyczne praca, w której humanistyczne podejście łączy się z naukami ścisłymi i przyrodniczymi. Zainteresowania autorki dotyczą miedzy innymi polityki historycznej (nekropolityki), eksploatacji szczątków w ramach doraźnych celów politycznych, związków historii i zwrotu sądowego oraz - w części drugiej – rozwiązań proponowanych przez ekologię i forensyke (w badaniach nad terenami po ludobójstwach, cmentarzach itp.). Projekt Nekros wykracza poza antropologię śmierci i tanatologię, zwracając się ku temu, co martwe, związkom kultury i natury, ze szczególnym wskazaniem na sprawczy potencjał procesów zachodzących w przyrodzie.

Informacje o autorze:
AGATA JANKOWSKA – doktorantka w Instytucie Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego. E-mail: agatajnk@gmail.com, ORCID 0000-0002-7884-7477.

Prace cytowane Rozwiń

Braidotti, Rosi. 2014. Po człowieku. Przeł. J. Bednarek i A. Kowalczyk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Czapliński, Przemysław. 2017. „Sploty.” Teksty Drugie 1: 9-17. Domańska, Ewa. 2017. Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Fukuyama, Francis. 2004. Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej. Przeł. B. Pietrzyk. Kraków: Znak. Haraway, Donna. 2003. The Companion Species Manifesto. Dogs, People and Significant Otherness. Chicago: Prickly Paradigm Press. Kubiak, Anna 2014. Inne śmierci. Antropologia umierania i żałoby w późnej nowoczesności. Kraków: Universitas. Latour, Bruno. 2010. Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora – sieci. Przeł. A. Derra i K. Abriszewski. Kraków: Universitas. Mikołejko, Zbigniew 2013. We władzy wisielca. Gdańsk: słowo/obraz terytoria. Rosiek, Stanisław 1997. Zwłoki Mickiewicza. Próba nekrografii poety. Gdańsk: słowo/obraz terytoria. Sendyka, Roma. 2017. Nie-miejsca pamięci. Elementarz. Kraków: Ośrodek Badań nad Kulturami Pamięci. Snyder, Tymothy. 2015. Czarna ziemia. Holocaust jako ostrzeżenie. Przeł. B. Pietrzyk. Kraków: Znak. Zawodna, Marta. 2007. „Wokół tego, co pozostało: biograficzne podejście do badań nad szczątkami ludzkimi na przykładzie włosów eksponowanych w Muzeum Auschwitz-Birkenau.” Kultura i Społeczeństwo 51: 65-90. Zawodna, Marta. 2012. „O porządkowaniu poobozowego świata. Sposoby postępowania ze szczątkami ludzkimi na terenach byłego KL Auschwitz-Birkenau od momentu ostatecznej ewakuacji obozu do powstania muzeum.” Zagłada Żydów. Studia i materiały 8: 145-175. Żychowski, Józef. 2008. Wpływ masowych grobów z I i II wojny światowej na środowisko przyrodnicze. Kraków: Wydawnictwo naukowe AP.