ISSN 2084–1418
Wersją pierwotną czasopisma jest wersja papierowa
2018, Nr (11), Kulturowa historia wiedzy
Robert Kasperski
Model trójdzielny Dumézila, problem legitymizacji sukcesji oraz Getica Jordanesa
Pobierz wersję elektroniczną
Słowa kluczowe: Georges Dumézil, model trójdzielny, Amalowie, tradycja dynastyczna, sukcesja dynastyczna, władza zwierzchnia, ludy indoeuropejskie, komparatystyka
Abstrakt: Niniejszy szkic ma na celu zweryfikowanie, czy teza Georgesa Dumézila o tym, że kandydat do tronu powinien cechować się cnotami, które odzwierciedlają trzy komponenty modelu trójdzielnego (władza zwierzchnia, wojowniczość, piękno fizyczne), znajduje potwierdzenie w tradycji dynastycznej gockiego rodu królewskiego Amalów. Materiał gocki, jak dotąd, rzadko był obiektem badań zwolenników Dumézila, stąd też zasadne wydaje się, aby włączyć go do badań porównawczych. Zaprezentowane tutaj rozważania dowodzą, że faktycznie próba legitymizacji sukcesji dynastycznej amalskiego księcia Eutaryka Cilligi opiera się na zademonstrowaniu, iż był on jednocześnie mądry, dzielny i piękny.
Informacje o autorze:
ROBERT KASPERSKI - historyk, adiunkt w Instytucie Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk. E-mail: robertkasperski@gmail.com. ORCID 0000-0002-5693-0966.
Prace cytowane Rozwiń
Banaszkiewicz, Jacek. 2006. „O Dumézilu i jego badaniach – bardzo krótko.” W Georges Dumézil, Bogowie Germanów. Szkice o kształtowaniu się religii skandynawskiej, przeł. A. Gronowska. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Canepa, Mathew P. 2009. Two eyes of the Earth: Art and Ritual of Kingship between Rome and Sasanian Iran. Berkeley: University of California Press.
Clauss, Manfred. 1999. Kaiser und Gott: Herrscherkult im römischen Reich. Stuttgart: Teubner Verlag.
Dubuisson, Daniel. 1978. „Le roi indo-européen et la synthèse des trois fonctions.” Annales. Économies, Sociétés, Civilisations 33 (1): 21–34.
Duby, Georges. 1978. Les trois ordres ou L’imaginaire du féodalisme. Paris: Gallimard.
Dumézil, Georges. 1958. L’idéologie tripartie des Indo-Européens. Bruxelles: Latomus.
Dumézil, Georges. 1959. Les Dieux des Germains. Essai sur la formation de la religion scandinave. Paris: Presses universitaires de France.
Dumézil, Georges. 1973. The Destiny of a King. Chicago: University of Chicago Press.
Dumézil, Georges. 1998. Mythe et Épopée. Vol. 2: Types épiques indo-européens : un héros, un sorcier, un roi. Paris: Gallimard.
Gieysztor, Aleksander. 1982. Mitologia Słowian. Warszawa: Wydawnictwa artystyczne i filmowe.
Gluckman, Max. 1973. Custom and Conflict in Africa. Oxford: Basil Blackwell.
Hallpike, Christopher R. 1986. The Principles of Social Evolution. Oxford: Clarendon.
Iordanes, „De origine actibusque Getarum”. W Iordanis Romana et Getica, wyd. Th. Mommsen. Berolini 1882, MGH AA, t. 5, cz. 1.
Kār-nāmag-ī Ardašīr ī Pābagān, c. 1, wyd. i przeł. F. Grenet, Paris 2003.
Kasperski, Robert. 2018. „Propaganda im Dienste Theoderichs des Großen. Die dynastische Tradition der Amaler in der ’Historia Gothorum’ Cassiodors.” Frühmittelalterliche Studien 18: 13–42.
Kasperski, Robert. 2017. „The Visigothic King Gesalic, Isidore’s Historia ‘Gothorum and the Goths’ Wars against the Franks and the Burgundians in the Years 507–514.” Kwartalnik Historyczny 124 (1): 7–37.
Kolb, Frank. 2001. Herrscherideologie in der Spätantike. Berlin: Akademie Verlag.
Krautschick, Stefan. 1983. Cassiodor und die Politik seiner Zeit. Bonn: Habelt.
Leyser, Karl. 1994. Communications and Power in Medieval Europe. The Carolingian and Ottonian Centuries. London: The Hambledon Press.
Littleton, C. Scott. 1973. The New Comparative Mythology. Berkeley: University of California Press.
O’Donnell, James J. 1979. Cassiodorus. Berkeley: University of California Press.
Martens, Wilhelm. 1884. Jordanes Gotengeschichte. Leipzig.
Miller, Dean A. 1999. „Playing (with) the Numbers: Variations on a Dumézilian Theme.” Journal of the Anthropological Society of Oxford 30 (1): 35–50.
Pacatus Drepanius. „Panegyricus Theodosio Augusto Dictus.” W XII Panegiryci Latini, wyd. E. Baehrens. Lipsiae 1874.
Paulus Diaconus. „Historia Langobardorum.” W III, Scriptores rerum Langobardicarum et Italicarum (SS rer. Lang.), wyd. L. Bethmann, G. Waitz, cz. 1. Hannoverae 1878.
Pollitt, Jerome J. 1986. Art in the Hellenistic Age. Cambridge: Cambridge University Press.
Rees, Alwyn, i Brinley Rees. 1961. Celtic Heritage. Ancient tradition in Ireland and Wales. London: Thames and Hudson.
Richer, Historiae, wyd. H. Hoffmann. Hannoverae 2000, MGH Scriptores (in Folio) (SS) 38.
Wallace-Hadrill, John Michael. 1965. „The Via Regia of the Carolingian Age.” W Trends in Medieval Political Thought, red. B. Smalley, s. 22–41. Oxford: Basil Blackwell.
Widengren, Geo. 1969. Der Feudalismus im alten Iran. Männerbund – Gefolgswesen – Feudalismus in der iranischen Gesellschaft im Hinblick auf die indogermanischen Verhältnisse. Wiesbaden: Springer Verlag.
Wright, Neil. 2009. „Twelfth-century receptions of a Text: Anglo-Norman Historians and Hegesippus.” W Anglo-Norman Studies. XXI. Proceedings of the Battle Conference 2008, red. C.P. Lewis, s. 177–195. Woodbridge: Boydell and Brewer.
Wolfram, Herwig. 2009. Die Goten. Von den Anfängen bis zur Mitte des sechsten Jahrhunderts. Entwurf einer historischen Ethnographie. München: C.H. Beck.
