ISSN 2084–1418
Wersją pierwotną czasopisma jest wersja papierowa

2016, Nr (9), Dziedzictwo kulturowe


Krzysztof Gajewski
Z poetyki listu chłopskiego do władzy. Od stalinizmu do małej stabilizacji

Pobierz wersję elektroniczną
Słowa kluczowe: epistolografia, oralność, komunizm, stalinizm, kolektywizacja, „mała stabilizacja”

Abstrakt:
W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie badaniami poetyki listów z różnych historycznych okresów. List jako gatunek mowy stał się przedmiotem licznych publikacji poświęconych tzw. ego-dokumentom. Termin ‘gatunek mowy’ został zaadaptowany dla potrzeb artykułu z teorii Michaiła Bachtina. Zgodnie z wykładnią tego uczonego tożsamość danego gatunku mowy konstytuują trzy elementy. Są nimi: styl, kompozycja oraz treść. Inspiracją dla zastosowanej w artykule metody analizy listów chłopskich do władzy była również narratologia Władimira Proppa. Autor przedstawia wyniki badań 84 listów polskich chłopów napisanych w latach pięćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku. W pierwszym okresie powstają listy o treści zdominowanej przez kwestie podziału ziemi rolnej oraz problem kolektywizacji, która prowadzona pod hasłem tworzenia spółdzielni, narzucana była w bardzo odrażający i nierzadko brutalny sposób. Listy z lat siedemdziesiątych cechują się bardziej optymistycznym nastrojem, choć nadal są pełne problemów codziennych. Analiza stylistyczna listów wykazała silny wpływ stylu ustnego na ich konstrukcję, czego świadectwem są liczne oralne residua. Z kolei kompozycja listów wskazuje, że są one hybrydami łączącymi zarówno elementy pism oficjalnych, jak i kolokwialnych narracji ustnych.

Informacje o autorze:
KRZYSZTOF GAJEWSKI – literaturoznawca, filozof, adiunkt w Instytutcie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. E-mail: krzysztofgajewski[at]gmail.com

Prace cytowane Rozwiń
Powrót