ISSN 2084–1418
The paper edition of the Anthropology of History Yearbook is the definitive version
2019, No. (12), Public History
Przemysław Kaniecki
Comic strips in the collection of a historical museum. The case of the POLIN Museum of the History of Polish Jews collection
PDF version
Keywords: museum, collecting, comic, comic board, text variants, Krzysztof Gawronkiewicz
Abstract: The essay deals with collecting original examples of comic book art by historical museums—it puts forward arguments for building such collections. These arguments have their source in the Polish Act on Museums—such objects may represent key values indicated in the Act: historical, artistic and scholarly. The nature of comic book panels and their value as potential exhibits and research material is well illustrated by the example of a collection of original panels from the comic book titled Achtung Zelig! The Second War by Krzysztof Gawronkiewicz (drawings) and Krystian Rosenberg/Rosiński (script). The panels held in the POLIN Museum of the History of Polish Jews collection are being analysed as a record of subsequent changes implemented in the course of the creative process (variants). It turns out that some of the changes can be interpreted as auto-censorship, which might have something to do with the social debate on the subject of Polish-Jewish relations that was ripe in the 1990s. Thus, these objects can indeed serve as a testament to the social history at the turn of the twenty-first century, which further justifies including them into a museum collection.
About Author:
PRZEMYSŁAW KANIECKI - literary scholar, ethnologist, cultural anthropologist, assistant professor at the "Artes Liberales" Department of the University of Warsaw, curator at the Collections Department of the POLIN Museum of the History of Polish Jews. E-mail: p.kaniecki[at]al.uw.edu.pl, pkaniecki[at]polin.pl. ORCID 0000-0002-3280-8501.
References
Gawronkiewicz, Krzysztof, i Krystian Rosiński [!]. 1993. „Achtung Zelig! Odc. 1.” AQQ 2, 3–6.
Gawronkiewicz, Krzysztof, i Krystian Rosenberg. 2004a. Achtung Zelig! Druga wojna. Warszawa–Poznań: Kultura Gniewu, Zin Zin Press.
Gawronkiewicz, Krzysztof, i Krystian Rosenberg. 2004b. Achtung Zelig! Druga wojna. Wyd. II. Poznań: Zin Zin Press.
Gawronkiewicz, Krzysztof, i Krystian Rosenberg. 2005. Achtung Zelig!, przeł. Weronika Kasprzak, kolor. Graza [Grażyna Kasprzak], posł. G. Rosiński. [Bruxelles–Paris]: Casterman.
[Gawronkiewicz, Krzysztof] Gawron i Marzena Sowa. 2014a. L’insurrection. 1. Avant l’orage. [Marcinelle–Paris]: Dupuis.
Gawronkiewicz, Krzysztof, i Marzena Sowa. 2014b. Powstanie. 1. Za dzień, za dwa. Warszawa: Kultura Gniewu.
Gawronkiewicz, Krzysztof. 2015. Krzesło w piekle. Warszawa: Kultura Gniewu.
Kaniecki, Przemysław. 2019. „Zeliga odcinek 1. Rozmowa z Krzysztofem Gawronkiewiczem o powieści graficznej Achtung Zelig! Druga wojna.” Midrasz 6: 67–69.
Krzyżaniak-Gumowska, Aleksandra. 2003. „Kręci mnie historia [Rozmowa z K. Gawronkiewiczem].” Gazeta Wyborcza z 27.10. [Dostęp: 2.11.2019]. http://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/2232828/Kreci-mnie-historia.
Ustawa z dnia 21.11.1996 r. o muzeach. Dz.U. z 2019 r., poz. 917, 1726.
Ustawa z dnia 23.07.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Dz.U. z 2018 r., poz. 2067, 2245; z 2019 r., poz. 730, 1696.
Bereźnicki, Tomasz (scen., rys.). 2013. Aptekarz w getcie krakowskim. Opowieść o Tadeuszu Pankiewiczu. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.
Bereźnicki, Tomasz (scen., rys.). 2016. Oświęcimskie historie. Komiks. Oświęcim: Muzeum Żydowskie w Oświęcimiu.
de Biasi, Pierre-Marc. 2015. Genetyka tekstów, przekł. F. Kwiatek i M. Prussak. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
Błażejczyk, Michał. 2007. „Komiksowa nostalgia.” Zeszyty Komiksowe 6, 58–59.
Bojarska, Katarzyna. 2006. „Komiksem w historię.” Zagłada Żydów. Studia i Materiały 2, 385–392.
Czaja, Justyna. 2010. Historia Polski w komiksowych kadrach. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
Czapliński, Przemysław. 2009. Polska do wymiany. Późna nowoczesność i nasze wielkie narracje, Warszawa: WAB.
Dunin-Wąsowicz, Paweł. 2015. „Linki do Zeliga.” W Krzysztof Gawronkiewicz, Krzesło w piekle. Warszawa: Kultura Gniewu.
Forecki, Piotr. 2015. „Zagłada i krajobraz po Zagładzie w komiksowych kadrach.” Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka 25, 275–308.
Frąckiewicz, Sebastian. 2011. „Za dużo Polski, za mało autora.” Zeszyty Komiksowe 12, 82–83.
Frąckiewicz, Sebastian. 2012. Wyjście z getta. Rozmowy o kulturze komiksowej w Polsce. Warszawa: 40000 Malarzy.
Gajewska, Grażyna. 2011. „Postpamięć jako marzenie senne – „Achtung Zelig! Druga wojna” Krzysztofa Gawronkiewicza i Krystiana Rosenberga.” W KOntekstowy MIKS. Przez opowieści graficzne do analiz kultury współczesnej, red. G. Gajewska, R. Wójcik, Poznań: Wydawnictwo PTPN, 221–239.
Janicki, Bartłomiej. 2010. Polski komiks historyczny (lata 1920–2010). Opole: SUI Dom Wydawnictw Naukowych.
Janicki, Bartłomiej. 2016. Dydaktyczny potencjał komiksu historycznego. Opole–Poznań: Zin Zin Press.
Kasperski, Marek. 2019. Plansze komiksowe. Strona internetowa serwisu ArtKomiks.pl. Dostęp [24.10.2019]. https://artkomiks.pl/kategoria-pracy/rodzaje/plansze-komiksowe.
Kołodziejczak, Tomasz, red. 2003. Wrzesień. Wojna narysowana. Antologia komiksu polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Egmont Polska.
Kostkiewiczowa, Teresa. 1976. „Wariant tekstu.” Hasło w: Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński. Wrocław: ZN Ossolińskich, 481.
Leśniak, Tomasz, i Rafał Skarżycki. 2005. Jeż Jerzy. Ziom. Warszawa: Egmont.
Marciniak, Tomasz. 2014. „Komiks historyczny w Polsce między dydaktyką a propagandą. Dokonania i perspektywy.” W Komiks i jego konteksty, red. I. Kiec i M. Traczyk, Poznań: Instytut Kultury Popularnej, 75–89.
Muzeum Powstania Warszawskiego, red. 2009. Powstanie ‘44 w komiksie. Antologia prac konkursowych. Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego.
Truściński, Przemysław, kier. art. 2007. 44. Antologia komiksu. Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego.
Olszewski, Przemysław J., red. 2013. Praga gada. O wojnie! Warszawa: Wydawnictwo Fundacji Animacja.
Olszewski, Przemysław J., red. 2014. Praga gada. O pokoju! Warszawa: Wydawnictwo Fundacji Animacja.
Olszewski, Przemysław J., red. 2017. Praga gada. O międzywojniu! Warszawa: Wydawnictwo Fundacji Animacja.
Olszewski, Przemysław J., red. 2018. Praga gada. Wiechem raz! Warszawa: Wydawnictwo Fundacji Animacja.
Olszewski, Przemysław J., i Gianluca Maruotti, red. 2019. Praga gada. Wiechem dwa! Warszawa: Wydawnictwo Fundacji Animacja.
Orliński, Wojciech. 2004. „Surrealistycznie o Holocauście.” Gazeta Wyborcza z 2.04. [Dostęp: 2.11.2019]. http://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/4018045/Surrealistycznie-o-Holocauscie.
Orliński, Wojciech. 2007. „Patriotyzm dzisiaj, tu i teraz.” Gazeta Wyborcza z 11.09. [Dostęp: 2.11.2019]. http://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/4935874/Patriotyzm-dzisiaj--tu-i-teraz.
Ostrowski, Krzysztof. 2008. „Full stomach.” W Kompot. Polsko-izraelski album komiksowy. Warszawa: Instytut Adama Mickiewicza we współpracy ze Stowarzyszeniem Artanimacje, 37–64.
Powalisz, Monika, i in. 2011. Złote pszczoły. Żydzi międzywojennej Warszawy. Antologia komiksów. Warszawa: Gmina Wyznaniowa Żydowska.
Rusek, Adam. 2001. Tarzan, Matołek i inni. Cykliczne historyjki obrazkowe w Polsce w latach 1919–1939. Warszawa: Biblioteka Narodowa.
Rusek, Adam. 2009. Od „Grzesia” do „Gazetki Miki”. Dzieje czasopism obrazkowych dla młodzieży w II Rzeczypospolitej. Warszawa 2009.
Rusek, Adam. 2011a. Od rozrywki do ideowego zaangażowania. Komiksowa rzeczywistość w Polsce w latach 1939–1955. Warszawa: Biblioteka Narodowa.
Rusek, Adam. 2011b. „Dwa miecze, szabla i katiusza. Polski komiks w objęciach historii.” Zeszyty Komiksowe 12, 16–23.
Rusek, Adam, red. 2013. Warszawa w roku 2025. Pan Hilary i jego przygody. T. 1 z Dawny komiks polski. Warszawa: Wydawnictwo Komiksowe.
Rusek, Adam, red. 2014. Ogniem i mieczem, czyli przygody szalonego Grzesia. Kubuś i Bubuś. Przygody Walka w czasie wojny. T. 2 z Dawny komiks polski. Warszawa: Wydawnictwo Komiksowe.
Rusek, Adam, red. 2016a. Podróż po Sowietach. Jak Bartek Leń był za życia w raju. Przygody Wicka Buły. T. 3 z Dawny komiks polski. Warszawa: Wydawnictwo Komiksowe.
Rusek, Adam, red. 2016b. Przygody bezrobotnego Froncka. T. 4 z Dawny komiks polski. Warszawa: Wydawnictwo Komiksowe.