ISSN 2084–1418
Wersją pierwotną czasopisma jest wersja papierowa
2017, Nr (10), Antropologia - folklor - historia
Zbigniew Libera
"Historia rozumienia świata" Piotra Kowalskiego
Pobierz wersję elektroniczną
Słowa kluczowe: kultura magiczna, kultura popularna, ponowoczesność, historia, antropologia kultury i historii, semiotyka, symbol, znak, symulakry
Abstrakt: Imponujący dorobek P. Kowalskiego, zwartość wielu jego książek (tematycznie różnych), wszystkich rozpatrywanych łącznie, daje to, co było jego świadomym zamiarem: "dzieje rozumienia świata". Na te składają się opisy "kultury magicznej" i "kultury popularnej" (ponowoczesności), jako takich które są odrębnymi całościami, nie ma między nimi historycznej ciągłości, jakby "historia mentalności" składała się z dwóch etapów, polegała na przejściu od form symbolicznych do znaków konwencjonalnych. Tę historię opisał jako historię znaków i tekstów, proces utraty referencjaności form semiotycznych. Całkowicie różne rodzaje kultur": "kultura magiczna" i "kultura ponowoczesna" wymagają więc odmiennych metod interpretacyjnych. Niniejszy artykuł jest krytyką tych podstawowych twierdzeń P. Kowalskiego, na których wspierają jego publikacje.
Informacje o autorze
Informacje o autorze:
ZBIGNIEW LIBERA – etnolog, profesor zwyczajny w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. E-mail: z.libera[at]iphils.uj.edu.pl
Prace cytowane Rozwiń
Derrida, Jacques. 1992. „Struktura, znak i gra w dyskursie nauk humanistycznych.” W Współczesna teoria badań literackich za granicą. T. 4, cz. 2, red. H. Markiewicz, 151–174. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Descombes, Vincent. 1988. „Umykanie sensu.” Przeł. M. Kowalska, Literatura na świecie 8–9 (205): 319–341.
Eco, Umberto. 2009. Teoria semiotyki, przeł. M. Czerwiński. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Foucault, Michel. 2005. Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, przeł. T. Komendant. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Goody, Jack. 2009. Kradzież historii, przeł. J. Dobrowolski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Heerschen, Voelker. 2003. „Semiotische Aspekte der Ethnologie: Ethnosemiotic.” W Semiotik/Semiotic. Ein Handworetbuch zu den zeichentheoretischen Grundlagen von Natur und Kultur/A Handbook of the Sign – Theorie Foundations of Nature an Culture. Vol. 3, red. R. Posner, K. Robering, Th. A. Sebeok, 3278–3296. Berlin, New York: De Gruyter.
Kowalski, Piotr. 1998. Leksykon znaki świata: omen, przesąd, znaczenie. Wrocław, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kowalski, Piotr. 2000a. Zwierzoczłekoupiory, wampiry i inne bestie: krwiożercze potwory i erozja symbolicznej interpretacji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kowalski, Piotr. 2000b. Chleb nasz powszedni. O pieczywie w obrzędach, magii, literackich obrazach i opiniach dietetyków. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum.
Kowalski, Piotr. 2002. Woda żywa. Opowieść o wodzie, zdrowiu, higienie i dietetyce. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum.
Kowalski, Piotr. 2004. Popkultura i humaniści: daleki od kompletności remanent spraw, poglądów i mistyfikacji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kowalski, Piotr. 2006. Theatrum świata wszystkiego i poćciwy gospodarz: o wizji świata pewnego siedemnastowiecznego pisarza ziemiańskiego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kowalski, Piotr. 2007. O jednorożcu, wieczerniku i innych mniej lub bardziej ważnych. Szkice z historii kultury. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kowalski, Piotr. 2010a. Gratulanci i winszownicy. Zarys komunikacyjnej historii winszowania. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kowalski, Piotr. 2010b. Świat Andrzeja Komonieckiego, kronikarza Żywca. Studia z antropologii historycznej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kuper, Adam. 2005. Kultura. Model antropologiczny, przeł. I. Kobłon. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Leach, Edmund, i Alan D. Aycock. 1998. Siostra Mojżesza: strukturalistyczne interpretacje mitu biblijnego, przeł. M. Buchowski, H. Burszta, W. J. Burszta. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Lévi-Strauss, Claude. 1969. Myśl nieoswojona, przeł. A. Zajączkowski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Lévi-Strauss, Claude. 2010. Surowe i gotowane, przeł. M. Falski. Warszawa: Wydawnictwo Alatheia.
Lubaś, Marcin. 2003. Rozum i etnografia. przyczynek do krytyki antropologii postmodernistycznej. Kraków: Nomos.
Łotman, Jurij, i Boris Uspienski. 1998. „Mit – imię – kultura.” W B. Uspienski, Historia i semiotyka, przeł. B. Żyłko, 63–80. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Stomma, Ludwik. 1986. Antropologia kultury wsi polskiej XIX w. Warszawa: PAX.
Todorov, Tzvetan. 2011. Teorie symbolu, przeł. T. Stróżyński. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
