Maren Röger, Lu Seegers
Ojcowie, których zabrakło. Doświadczenia i wspomnienia polskich sierot wojennych i polsko-niemieckich „Children Born of War”

Pobierz wersję elektroniczną

Słowa kluczowe: „dzieci wojny”, II wojna światowa, historia PRL, doświadczenie, historia mówiona.

Abstrakt:
Choć problem “dzieci wojny” – wąsko definiowanych w tym miejscu jako dzieci dotkniętych przez wojnę – były centralnym przedmiotem uwagi w Polsce po 1945 roku, nie stał się przedmiotem ostatnich debat historycznych. Artykuł koncentruje swą uwagę na dwóch grupach dzieci – dotychczas pomijanych zarówno w badaniach, jak i w dyskursach publicznych – na polskich sierotach wojennych oraz na dzieciach urodzonych w wyniku powstałych w warunkach wojennych związków intymnych między Polkami a Niemcami. Choć nieprzywiązywanie uwagi do problemu sierot może być zaskakujące, zwłaszcza że straty populacyjne w Polsce były szczególnie wysokie, to niedostateczna uwaga poświęcona „Children Born of War” nie jest szczególnie zaskakująca. Aż do niedawna seksualne kontakty pomiędzy niemieckimi okupantami i polskimi kobietami nie były przedmiotem badania i były tematem tabuizowanym w publicznej debacie. Autorki prezentują badania wymienionych dwóch grup „dzieci wojny”, opierając się głównie na 22 wywiadach historii mówionej. Badają jak sytuacja wojennych półsierot pozbawionych ojców oraz dzieci urodzonych ze związków polsko-niemieckich była subiektywnie doświadczana lub interpretowana retrospektywnie na różnych biograficznych etapach życia rozmówców. Badania porównawcze pozwoliły uchwycić podobieństwa i różnice w badanych doświadczeniach: obie grupy dzieci wyrosły bez ich naturalnych ojców, co było – z różnych przyczyn – trzymane w sekrecie przez rodziny. Owe milczenie miało swoje konsekwencje: podczas gdy kobiety będące wojennymi sierotami był szczególnie wierne swoim matkom i podporządkowywały swe życie relacjom z matkami, to „Children Born of War” bardzo często odmawiano jakichkolwiek form pozytywnej identyfikacji. Dla większości Polaków ich pochodzenie było nie do zaakceptowania. Co więcej, dzieci te stykały się nierzadko z odrzuceniem przez ich własne matki.

Informacje o autorze:
MAREN RÖGER - kulturoznawca, historyk, profesor historii Europy Wschodniej i Niemiec na Uniwersytecie w Augsburgu. E-mail: maren.roeger[at]philhist.uni-augsburg.de LU SEEGERS – historyk, politolog, pracownik naukowy w Centrum Współczesnej Historii w Hamburgu (FZH). E-mail: seegers[at]zeitgeschichte-hamburg.de

Prace cytowane Rozwiń

Powrót

2016, Nr (9), Dziedzictwo kulturowe

Maren Röger, Lu Seegers Ojcowie, których zabrakło. Doświadczenia i wspomnienia polskich sierot wojennych i polsko-niemieckich „Children Born of War”

Maren Röger, Lu Seegers
Ojcowie, których zabrakło. Doświadczenia i wspomnienia polskich sierot wojennych i polsko-niemieckich „Children Born of War”